هنگامی که از حمل و نقل دریایی صحبت می‌شود اولین چیزی که به ذهن انسان می‌رسد کشتی‌های باری هستند که برای حمل کالاهای مختلف با ویژگیهای خاصی تجهیز شده‌اند. کالاهایی که از طریق دریا حمل می‌شوند معمولاً دارای حجم زیادی بوده و به گونه ای هستند که طولانی بودن زمان تأثیری چندانی بر کیفیت و بازار آنها ندارد؛ در ترابری دریایی بسته به دوری و نزدیکی مسیر، نوع کالا و غیره از وسائل دریایی مختلفی از قبیل نفتکش، لنج و غیره استفاده می‌شود. مأمورین گمرک در ابتدا دفتر مخصوصی را به فرمانده کشتی ارائه می‌دهند که خصوصیات کلی کالا و کشتی از قبیل نام فرمانده – تعداد پرسنل و پرچم – نوع کشتی، بنادر مبدأ و مقصد، وزن، تعداد کالایی که باید تخلیه شود، مقدار آذوقه و کالاهای ممنوع‌الورود و غیره را در آن ثبت می‌نمایند، سپس انبار کالایی که قرار نیست تخلیه شود مثل انبار مشروبات الکلی یا دیگر کالاهای ممنوع الورود مهر می‌گردد و فرمانده کشتی یا نماینده مؤسسه حمل و نقل مربوطه فهرست محمولاتی را که قصد تخلیه آن را دارند به گمرک در دو نسخه اظهارنامه اظهار می‌نماید که پس از صدور اجازه عملیات تخلیه آغاز می‌گردد و برای کنترل کالاهای تخلیه شده مشخصات ظاهری بسته‌ها به ترتیبی که تخلیه می‌شوند در فهرست‌هایی ثبت می‌گردد که این عمل را تالی گیری می‌گویند و با مشارکت نماینده گمرک (بندر) و موسسات حمل و نقل انجام می‌شود. گمرک بندر مکلف است تا پانزده روز پس از خاتمه تخلیه با مؤسسه کشتیرانی تسویه حساب نمایند و به همین منظور از قبل برای هر قلم، بار نامه و قبض انبار صادر می‌شود؛ نسخه اول قبض انبار به عنوان رسید به نماینده مؤسسه حمل و نقل تحویل می‌گردد که کالاهای وارده از طریق دریا را به صورت فوق خریداری و توسط حمل و نقل دریایی وسیله کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران تأیید شده‌است که در این صورت انجام تشریقات پیشگفته در خصوص این‌گونه کالاهای زیر ۲هزار تن در صورتی که در مسیر عملیاتی شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران نباشد با موافقت مذکور به وسیله سایر کشتیرانی ها قابل اجرا خواهد بود.
