روش های پرداخت بین المللی
روش های پرداخت بین المللی یا International Terms of Payment
روش های پرداخت بین المللی برای واردات و صادرات عبارتند از :
پرداخت حواله ای Advance Payment :
پرداخت نقدی همان پرداخت حواله ای است (Full Advance Payment) که خریدار کل هزینه یا بخشی از آن را پرداخت کرده و فروشنده پس از دریافت وجه ، کالا را ارسال خواهد کرد. گاها خریدار برای اطمینان بیشتر از فروشنده ضمانت نامه ی بانکی درخواست میکند که به آن پرداخت حواله ای ضمانت دار (Full Advance Payment by Guaranty) گفته می شود؛ در این حالت خریدار از ارسال کالا اطمینان دارد . در اصطلاحات روزمره ی بازرگانی به پرداخت حواله ای TT نیز گفته می شوند که مخفف Telegraphic Transfer است و در شرایط کنونی تحریم بسیاری از واردکنندگان از آن استفاده می کنند.
پرداخت حساب باز Open Account :
خریدار پس از دریافت کالا و اسناد مورد نیاز برای ترخیص بر اساس موعد توافق شده برای پرداخت مبلغ اقدام میکند. پرداخت حساب باز در نقطه ی مقابل پرداخت نقدی قرار می گیرد و شرط آن اعتماد زیاد فروشنده به خریدار است.
پرداخت با برات Bill of exchange :
در مبادلات بین المللی، پرداخت براتی تقریبا ریسکی برای خریدار ندارد و ریسک فروشنده نیز کمتر از روش حساب باز است. در روش پرداخت برات، فروشنده بدون دریافت وجه برای بازرسی و ارسال کالا اقدام می نماید و بر اساس نوع پرداخت یکی از روش های زیر استفاده خواهد شد :
پرداخت به روش برات ساده : Clean Bill of Exchange
در روش برات ساده فروشنده پس از ارسال کالا به بانک خود مراجعه کرده و بر اساس اسناد حمل براتی بر عهده ی خریدار صادر می کند ، این برات به بانک نماینده ی خریدار ابلاغ می شود تا خریدار طبق موارد توافق شده اقدام به پرداخت نماید. فروشنده اسناد حمل را با نام خریدار تهیه می کند تا ترخیص کالا توسط او امکان پذیر باشد، همچنین بارنامه سند مالکیت کالا محسوب خواهد شد. در برات ساده فروشنده اسناد حمل را مستقیما به خریدار ارسال می کند و خریدار با کمک این اسناد می تواند برای ترخیص کالای وارد شده اقدام نماید. سپس به بانک نماینده ی خریدار ابلاغ می شود که برای پرداخت برات اقدام نماید، خریدار پس از قبولی برات متناسب با نوع برات از نظر زمان پرداخت ، اقدام به پرداخت وجه خواهد کرد. در برات دیداری خریدار هنگام دریافت و قبولی برات موظف به پرداخت مبلغ می باشد.
پرداخت با برات وصولی اسنادی : Documentary Bill of Exchange یا Documentary Collection
در روش برات وصولی اسنادی بر خلاف برات ساده ، فروشنده اسناد را به بانک خود می دهد تا به بانک نماینده ی خریدار ارسال نماید.۲ نوع توافق برای دریافت اسناد توسط خریدار وجود دارد:
حالت اول) خریدار تنها با قبول برات و پرداخت وجه آن می تواند اسناد حمل را دریافت کند و در این حالت روی اسناد عبارت Delivery Document against Payment یا (D/P) درج خواهد شد.
حالت دوم) خریدار و فروشنده به توافق می رسند تا پرداخت وجه به محض قبولی برات نباشد و در زمانی دیگر خریدار مبلغ برات را به فروشنده پرداخت نماید؛ در این حالت بانک تنها با قبولی برات توسط خریدار اقدام به تحویل اسناد خواهد کرد و روی اسناد درج می شود.
پرداخت به روش اعتبار اسنادی : Letter of Credit یا L/C
در پرداخت با اعتبارنامه، یا اعتبار اسنادی، یا LC بانک متعهد می شود فروشنده پس از انجام خواسته های خریدار در زمان تعیین شده پول خود را دریافت نماید و در حمایت از خریدار تا پیش از دریافت اسناد توافق شده مبلغی به فروشنده پرداخت نخواهد شد. ماهیت اعتبارنامه که طرفین معامله می توانند به صورت توافقی شرایط مورد نظر را اعلام کرده و در صورت توافق بر مبنای آن عمل نمایند، در حقیقت خریدار می تواند تمام ویژگی های کالا را در اعتبارنامه ثبت و آزمون های بازرسی متفاوتی را برای اطمینان از صحت آن درخواست نماید و فروشنده نیز اطمینان دارد پس از ارائه ی مدارک درخواست شده پول خود را در زمان های مقرر دریافت خواهد کرد.
فرآیند کار به این شکل است که خریدار به بانکی در کشور خود مراجعه می کند و برای باز کردن اعتبار به نام فروشنده درخواست می دهد، این درخواست بر اساس موارد توافق شده با فروشنده انتخاب شده و پس از تبدیل به کدهای سوئیفت به بانک خارجی ارسال می شود. پس از صدور درخواست گشایش اعتبار، فروشنده درخواست و متن اعتبار را مشاهده کرده و با تایید او اعتبار گشوده خواهد شد . پس از گشودن اعتبار مراحل تهیه و بسته بندی کالا توسط فروشنده آغاز می شود و پس از بررسی های لازم و ارسال کالا، فروشنده اسناد توافق شده را تهیه کرده و در اختیار بانک خود قرار میدهد. بانک خارجی می تواند اسناد را بررسی یا مستقیما به بانک خریدار ارسال نماید. بانک خریدار حداکثر ۵ روز برای بررسی اسناد و اعلام مغایرت ها فرصت دارد و پس از آن حق هیچگونه اعتراضی نخواهد داشت؛ همچنین پس از تایید اسناد موظف است نسبت به پرداخت هزینه اقدام نماید.