ایران به عنوان یک تولید کننده ی بزرگ زعفران، حرف اول را در جهان می زند. البته با توجه به موقعیت ایران در تولید زعفران در حجم بسیار زیاد، کشور ما می توانست جایگاه ویژه تری را در بازار جهانی زعفران ازآن خود نماید که متاسفانه به دلیل برخی مسائل سیاسی و اقتصادی، چنین شرایطی مهیا نشد. با این حال ایران در صادرات زعفران بسیار فعال است و این تجارت یکی از اهرم های پرقدرت برای به حرکت درآوردن چرخ اقتصاد کشور به شمار می رود.

 صادرات زعفران ایرانی به پنج قاره و چهل و هفت کشور دنیا دائما در حال انجام است.   تقریبا نود درصد از زعفران کل دنیا توسط تولید کنندگان ایرانی تامین می شود. جالب است بدانید که زعفران به صورت بسته ای و فله به خریداران ارائه می گردد. اما به صورت استاندارد، زعفران ها باید در بسته های گرمی و با بسته بندی های شیک روانه ی بازار شوند که این اتفاق گاهی برای این محصول رخ نمی دهد و این طلای سرخ به صورت فله ای از مرز کشور خارج و صادر می شود. این اتفاق غم انگیز به عنوان یک فاجعه در زمینه ی صادرات زعفران شناخته شده است. چرا که زمینه را برای قاچاق زعفران به راحتی فراهم می کند.

کشت و تولید زعفران در شهرهای شرقی کشور بیشتر است. به عنوان مثال استان خراسان رضوی یکی از فعال ترین شهر ها در زمینه ی کشت و تولید زعفران می باشد. مرغوبیت و کیفیت زعفران ایرانی در کل دنیا بی رقیب است و اصلا به همین دلیل است که هنوز کسی نتوانسته رتبه ی اول تولید زعفران در جهان را از تجار ایرانی سلب نماید.

یکی از خطوط فعال در زمینه ی تجارت زعفران، صادرات زعفران به عراق است. عراق یک کشور جنگ زده در همسایگی ایران است که به دلیل شرایط ایجاد شده برای این کشور، در حال حاضر قدرت تامین نیازهای داخلی از طریق تولیدات داخلی برای آن ها فراهم نیست. کما اینکه اگر هم چنین امکانی وجود داشت، شرایط تولیدات داخلی زعفران برای رفع نیازهای داخلی و صادرات آن، به هیچ وجه در این کشور ایجاد نخواهد شد. ایران و عراق رابطه ی سیاسی و تجاری خیلی خوبی با یکدیگر دارند و وجود مرزهای مشترک خیلی زیاد بین دو کشور نیز، زمینه را برای تقویت این ارتباط دوستانه فراهم می سازد. بنابراین طبیعی است که بخش قابل توجهی از صادرات زعفران ایرانی به عراق اختصاص یابد. با توجه به نزدیکی عراق به ایران، ناملایمت ها و تغییرات اقتصادی و تجاری ایران، می تواند تاثیر بیشتری بر روی قیمت زعفران در عراق بگذارد. با این حال صادرات زعفران به عراق برای تجار ایرانی یکی از آسان ترین تجارت هاست.

قیمت یک کیلو زعفران در عراق

زعفران معمولا در بسته های گرمی وارد بازار می شود و خیلی کم پیش می آید که کیلویی فروخته شوند. با این حال بررسی و تعیین قیمت یک کیلو زعفران در عراق، دستخوش متغیر های زیادی است که در ادامه به شرح هر یک از آن ها خواهیم پرداخت. حتما می دانید که قیمت یک کیلو زعفران در عراق بر حسب دینار محاسبه می شود؛ البته نه فقط یک کیلو بلکه در کل تمامی تجارت ها در عراق بر حسب دینار؛ واحد پول عراق انجام خواهد شد.

متاسفانه ارزش پول عراق در ابعاد جهانی، بسیار بالاتر از ارزش واحد پولی ایران است و طبیعتا قیمت زعفران در عراق، به مراتب به نسبت قیمت زعفران در ایران بالاتر خواهد بود. همین موضوع باعث می شود که بسیاری از تجار عراقی، بدون اینکه منتظر بازاریابی و فروشنده ی زعفران در کشور خود باشند، به راحتی به ایران سفر کنند و طی این سفر، زعفران را به صورت فله خریداری کرده و وارد خاک خود نمایند و با قیمت بالاتر به فروش برسانند. علاوه بر این، سالانه افراد زیادی برای سفر های زیارتی و سیاحتی وارد خاک ایران می شوند و زعفران مورد نیاز خود را با قیمت خیلی پایین تر خریداری می کنند. البته این شرایط برای بازرگانان ایرانی هم صدق می کند؛ یعنی این افراد به شخصه وارد خاک عراق می شوند و به صورت کاملا مستقیم به فروش محصول خود می پردازند. همین روال خیلی ساده می تواند در سود ناشی از قیمت زعفران در عراق، تاثیر مثبتی بگذارد و این تجارت را در مسیر موفقیت آمیزتری قرار دهد. چرا که طبیعتا فروش زعفران در ایران به ارزش ریال، چنین سودی را نصیب تجار و بازرگانان داخلی نخواهد کرد.

قیمت زعفران در کردستان عراق

کردستان یکی از شهرهای مرزی عراق است که اتفاقا نقش بسیار مهمی را در تجارت عراق و صادرات و واردات محصولات مختلف علی الخصوص زعفران ایفا می کند. با این حال، قیمت زعفران در کردستان عراق نیز به موارد خیلی مختلفی بستگی دارد. علاوه بر تاثیر مسافت بر روی قیمت زعفران در عراق که در پاراگراف های قبل مفصلا در باره ی آن توضیح دادیم، نوع زعفران نیز می تواند بر روی قیمت نهایی زعفران در عراق و هر کشور دیگری تاثیر بگذارد.

معمولا برای صادرات از زعفران های با کیفیت استفاده می شود. البته این قضیه برای کشورهای اروپایی که روی کیفیت محصول و بسته بندی آن ها بسیار حساس هستند، بیشتر صدق می کند. با این حال یکی از عوامل موثر بر روی قیمت زعفران در کردستان عراق و یا هر شهر دیگری این است که چه نوع زعفرانی برای صادرات انتخاب شده است. این موضوع نیز از یک نمودار استاندارد و ساده پیروی می کند که هر چقدر کیفیت زعفران بالاتر باشد، به تبع قیمت آن نیز بیشتر خواهد بود. نکته ی جالب درباره ی کردستان عراق این است که این منطقه دارای مناطق دیدنی و صنعت گردشگری بسیار قوی است. همین موضوع زمینه را برای بالا بردن ظرفیت بازار برای خرید زعفران، فراهم می کند. از طرفی وجود گردشگر در هر منطقه ای به معنای دایر بودن رستوران های متنوع است. استفاده از زعفران در غذاها، نوشیدنی ها و دسرهای گوناگون نیز باعث می شود که تقاضای خرید زعفران در این منطقه تا حد خیلی زیادی، افزایش یابد. جالب است بدانید که خاک کردستان عراق مستعد پرورش زعفران بوده و کاشت و تولید زعفران در این منطقه انجام می شود اما از آنجایی که تولیدات داخلی کفاف نیازهای بازار را نمی دهند، واردات زعفران در این منطقه در ابعاد وسیع صورت می گیرد.

قیمت زعفران در اربیل عراق

اربیل نیز یکی دیگر از شهرهای مهم عراق محسوب می شود که نقش بسیار مهمی در تجارت این کشور دارد. طبیعتا تفاوت قیمت زعفران در اربیل عراق با قیمت زعفران در کل عراق نباید زیاد باشد. با توجه به موارد گفته شده، مسافت، نوع زعفران، نوع بسته بندی و غیره، مواردی هستند که می توانند بر روی قیمت زعفران در اربیل عراق نیز تاثیر بگذارند.

صادرات زعفران به اربیل و کردستان معمولا از طریق مرز ایلام انجام می شود. در واقع این مرز کمترین مسافت با این شهر ها را داراست و طبیعتا هر چقدر مسافت کمتر باشد، هزینه حمل و نقل و نهایتا قیمت محصول نیز کمتر خواهد بود. فروش زعفران در این منطقه نیز معمولا به صورت فله صورت می گیرد. البته در برخی موارد فروش زعفران به صورت بسته بندی نیز انجام می شود که این موضوع تماما به سلیقه و خواست خریدار مربوط می شود.

قیمت زعفران در کشور عراق

گمان می کنیم که تمامی مواردی که به صورت مستقیم و غیر مستقیم بر روی قیمت زعفران در کشور عراق، تاثیر می گذارند، مورد بررسی قرار گرفت. بله! کشور عراق یکی از بزرگ ترین و پرسود ترین بازارها برای فروش زعفران ایرانی محسوب می شود. اما تنها این موضوع کافی نیست. نکته ی جالب درباره ی صادرات زعفران به دنیا این است که برخی از کشورهای بزرگ و ثروتمند، زعفران را در تناژ خیلی زیاد از ایران خریداری می کنند و سپس در بسته بندی های گرمی و با برند مخصوص به خودشان روانه ی بازار می نمایند. البته این موضوع درباره ی عراق صدق نمی کند و برای کشورهای ثروتمندتر رخ می دهد.

ایالات متحده ی عربی، یکی از ثروتمندترین مشتریان زعفران ایرانی در کل دنیا محسوب می شود. نقطه ی عطف این ماجرا این است که این کشور بر خلاف اینکه هیچ گونه فعالیتی در زمینه ی تولید زعفران در کشور خود ندارد، بعد از ایران، یکی از بزرگ ترین صادرکنندگان زعفران در جهان به شمار می رود. سیاست هوشمندانه ی این کشور و چند کشور دیگر در زمینه ی صادرات دوباره ی زعفران، چنان سودی را برایشان به ارمغان آورده که بخش عمده ی صادرات زعفران ایرانی، سالانه به همین کشورها اختصاص می یابد.

با توجه به نوسانات ارزی و تحریم های سفت و سختی که بر علیه ایران روا آمده، قدرت هر گونه حرکت پیروزمندانه ای برای در دست گرفتن بازار زعفران در ابعاد جهانی، از ایران سلب شده و همین موضوع زمینه را برای عرض اندام کشورهایی مانند اسپانیا و ایالات متحده ی عربی، به بهترین نحو مهیا می کند. در واقع تمام قوت صادرات زعفران از کشورهای فوق با تکیه بر خط تولید زعفران در ایران، تامین می شود. تا جایی که اگر تولیدات زعفران در ایران با مشکلی مواجه شود، این کشورها دیگر هیچ حرفی در زمینه ی صادرات زعفران به بازار جهانی، نخواهند داشت.

با این اوصاف، شرایط صادرات زعفران به کشوری مانند عراق نسبت به شرایط صادرات زعفران به کشورهای دیگر مانند ایالات متحده ی عربی و کشورهای اروپایی، بسیار متفاوت است. به همین دلیل اکثر بازرگانان تلاش می کنند تا صادرات آسان و قابل دسترسی عراق را برای خودشان حفظ نمایند. علاوه بر این صادرات زعفران به عراق، سالانه دستخوش صادرات چمدانی نیز می شود. همین موضوع ساده نیز می تواند بر روی قیمت زعفران در عراق تاثیر بسیار زیادی بگذارد. در کنار این موضوعات، مواردی مانند هزینه های گمرک، بیمه و تشریفات گمرکی را نیز به عوامل موثر بر قیمت زعفران در عراق باید اضافه نمایید. البته صادرات چمدانی تنها شامل صد گرم زعفران برای هر فرد می شود که این مقدار زعفران برای خروج از مرز کشور به تشریفات گمرکی نیاز ندارد. در نهایت یک تجارت خوب به یک بازاریابی و زمان یابی خوب نیاز دارد. یادتان باشد که محصول صادراتی باید در زمان مناسب و مکان مناسب به فروش برسد تا مسیر موفقیت را طی نماید.