این مرکز تجاری توسط تقاضای تجار و به پیشنهاد وزارت اقتصاد کشور تاسیس شد، تا بتواند منافع بازرگانان و صاحبان صنایع و معادن را حفظ کند. وظیفه مهمی که اتاق بازرگانی در ایران برعهده دارد، منجر شده است تا بسیاری از بازرگانان و صاحبان صنایع تمایل داشته باشند در این مرز تجاری عضو شده و کارت عضویت دریافت کنند. کارت بازرگانی را باید مجوزی به شمار آوریم که طبق ماده ۳ قانون صادرات و واردات، هر شخصی اعم از شخص حقیقی و حقوقی که دارنده این کارت باشد، می تواند اقدام به تجارت نموده و در زمینه واردات و صادرات در کشور به فعالیت بپردازد. اشخاصی که موفق می شوند از اتاق بازرگانی کارت عضویت دریافت کنند در زمان واردات و ثبت سفارش و حتی ترخیص کردن کالاهای وارداتی باید این کارت را ارائه نمایند.

اشخاص حقیقی و حقوقی هر دو می توانند تقاضای دریافت کارت بازرگانی نموده و اقدام به استفاده از آن در تجارت نمایند. بهتر است این نکته را در نظر داشته باشید که یک شخص نمی تواند به صورت همزمان هم کارت بازرگانی حقیقی و هم حقوقی را دریافت کند. پس اگر بازرگانی مدیر عامل شرکتی باشد تنها قادر خواهد بود اقدام به دریافت کارت بازرگانی اشخاص حقوقی نماید.

آدرس سایت اتاق بازرگانی تهران

Https://Www.Tccim.Ir سایت اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران تنها مرجع رسمی جهت دسترسی به اطلاعات لازم در خصوص تمامی صنف ها و تخصص های بخش بازرگانی است. در سال ۱۲۶۳ مجلس نهادی به عنوان نهاد حامی تجار ایرانی با نام ” وکلای تجار” ایجاد کرد، که این نهاد پس از مدتی به نام اتاق بازرگانی تغییر یافت.

شرایط اخذ کارت عضویت اتاق بازرگانی

یکی از مهمترین سوالاتی که بسیاری از بازرگانان و تاجران درگیر آن هستند، شرایط و نحوه اخذ کارت عضویت اتاق بازرگانی است. بدون تردید این کارت با کارت بازرگانی متفاوت بوده و برای کاربران مزایای دیگری به همراه دارد. افرادی که تمایل دارند اقدام به ثبت یک برند لاتین نمایند و یا تمایلی به صادرات و واردات در کشور ندارند، بهتر است به جای دریافت کارت بازرگانی اقدام به دریافت کارت عضویت نمایند.

تمام اشخاص حقیقی و حقوقی می توانند با ارائه مدارک و داشتن شرایط لازم، به عضویت این اتاق درآیند. عضویت در اتاق بازرگانی به مدت یک سال است و در صورتی که شخص شرایط خود جهت عضویت در اتاق را از دست نداده باشد می تواند اقدام به تمدید عضویت خود برای یک سال دیگر نماید. پس از آنکه عضو جدید در اتاق پذیرفته شد، برای ایشان کارت عضویت صادر می شود.

اشخاص حقیقی و حقوقی هر یک برای اخذ کارت عضویت اتاق بازرگانی باید شرایط ویژه ای داشته باشند. از جمله مهمترین شرایط عضویت اشخاص حقیقی در اتاق می توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

1. ارائه مدارکی از قبیل پروانه کسب، جواز تاسیس، مدرک تحصیلی دانشگاهی یا سند مالکیت
2. ارائه گواهی عدم سوء پیشینه
3. داشتن حداقل سن ۲۳ سال
4. داشتن برگ پایان خدمت یا معافیت برای آقایان
5. تصویر شناسنامه
6. تایید صلاحیت اخلاقی، مالی و تجربی توسط دو نفر از دارندگان کارت عضویت اتاق بازرگانی یا کارت بازرگانی
7. پرداخت حق عضویت اتاق
8. دو قطعه عکس تمام رخ
9. گواهی ثبت در دفتر تجاری
10.  داشتن محل کار با ارائه مدرک به اتاق بازرگانی، صنایع و معادن
11.  امضاء تعهد نامه ماده ۲ آیین نامه

اشخاص حقوقی که تمایل دارند اقدام به اخذ کارت عضویت اتاق بازرگانی نمایند، از شرایط عضویت متفاوتی برخوردار هستند. این اشخاص در صورتی می توانند کارت عضویت اتاق را دریافت کنند که دارای شرایط زیر باشند:

1. دارای گواهی پلمپ دفاتر
2. پرداخت حق عضویت اتاق
3. اخذ کارت عضویت توسط مدیر عامل یا رییس هیات مدیره در زمینه موضوع فعالیت
4. تصویر شناسنامه گیرنده کارت عضویت
5. تصویر مدرک تاسیس و تغییرات مندرج در روزنامه رسمی

اعضا و رئیس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن

همانطور که پیش از این اشاره نمودیم، اتاق بازرگانی در اصل یک موسسه غیرانتفاعی بوده که در حال حاضر دارای ۲۰ هزار نفر عضو می باشد. همانطور که هر موسسه ای نیاز به رئیس دارد، این اتاق نیز رئیس مخصوصی نیاز خواهد داشت. هیات نمایندگان اتاق ایران که مهمترین اتاق برای بازرگانان در سراسر کشور است، از ۳۴ عضو منتخب اتاق های بازرگانی در سراسر کشور تشکیل شده است.

در این اتاق نمایندگانی از سندیکاهای کشوری و اتحادیه های وابسته به اتاق بازرگانی و دیگر ارکان مهم کشور نیز حضور دارند. طبق ماده ۱۷ قانون اتاق ایران، اعضای هیات رئیسه این اتاق ۷ نفر هستند. در حالی که هیات رئیسه اتاق های بازرگانی شهرستان ها ۵ نفره هستند. در اولین جلسه هیات نمایندگان، رئیس اتاق بازرگانی به مدت ۴ سال انتخاب می شود.

طبق ماده ۶ قانون اتاق های بازرگانی، این اتاق ها دارای ۴ اعضای مهم هستند. از جمله دبیرکل، هیات نمایندگان، هیات رئیسه و شورای عالی نظارت. طبق قانون این اتاق در اصل مدیریت دبیرخانه شورای گفتگوی دولت و بخش خصوصی را بر عهده داشته و از ۶۰ نماینده که ۴۰ نماینده از آن مربوط به بخش خصوصی و ۲۰ نماینده دیگر آن مربوط به بخش دولتی هستند، تشکیل می شود.

اتاق شهرستان ها نیز از هیات نمایندگان و هیات رئیسه برخوردار هستند و تمام این اتاق های بازرگانی در امور اداری و مالی به فعالیت میپردازند. برای تاسیس اتاق بازرگانی در شهرستان ها حداقل نیاز به ۲۵ عضو است که تمام این اتاق ها چه در تهران و چه در شهرستان ها، از وظایف یکسانی برخوردار هستند.

منظور از گواهی مبدا اتاق بازرگانی چیست؟

گواهی مبدا اتاق بازرگانی در اصل سندی است که توسط اتاق صادر می شود تا به استناد اظهارنامه گمرکی، جهت صادر کردن کالا مورد استفاده قرار گیرد. این سند مهم بازرگانی نشان دهنده آن است که محصولی در کدام کشور تولید شده و برای صادر کردن آن کالا توسط بازرگانان به کشورهای دیگر استفاده می شود.

تعرفه ترجیحی در واقع تفاوت تعرفه های ورودی یک کالا در کشورهای مختلف است. از این تعرفه برای حمایت از اقتصادهای توسعه نیافته یا کمتر توسعه یافته استفاده می شود. می توان با استفاده از تعرفه ترجیحی به واردات و صادرات یک کشور جهت داد و در مسیر درستی آن را قرار داد. در صورت وجود چنین تعرفه ای، دولت ها از بازرگانانی که از طریق گمرک اقدام به واردات و صادرات می نمایند، گواهی مبدا درخواست می کند.

این گواهی همچون سندی به شمار می رود که برای محاسبه میزان تعرفه ترجیحی مورد استفاده قرار گرفته و اگر کشوری محدودیت و ممنوعیت برای تاجران مشخص کرده باشد، دارندگان گواهی مبدا اتاق بازرگانی می توانند این محدودیت ها و ممنوعیت ها را نادیده گرفته و طبق قانون تجارت آن کشور عمل کنند. از سوی دیگر باید به وارد کنندگانی اشاره کنیم که دارای گواهی مبدا هستند.

این اشخاص به کمک گواهی مبدا مطمئن میشوند که چه محصولی در کدام کشور تولید می شود و پس از آن اقدام به واردات آن محصول از کشور مورد نظر می نمایند. این فرایند به واردکنندگان کمک می کند تا از اعتبار و کیفیت محصولی که تمایل دارند وارد کشور نمایند، اطمینان حاصل کنند.

از دیگر موارد استفاده از گواهی مبدا اتاق بازرگانی، گشایش اعتبار اسنادی است. بازرگانانی که این گواهی را اخذ می کنند، می توانند از تمامی قوانین، مقررات، موافقتنامه های دوجانبه و دیگر نکات مهم در حوزه فعالیت های بازرگانی اطلاعات کسب کرده و با واردات و صادرات موثر به توسعه فعالیت های صادراتی شرکت های بزرگ کمک بیشتری نمایند.

انواع گواهی مبدا

به طور کلی باید گواهی های مبدا را به دو نوع گواهی مبدا ترجیحی و غیر ترجیحی دسته بندی کنیم. گواهی مبدا ترجیحی سندی است که کشورهای توسعه یافته در اختیار کشورهای کمتر توسعه یافته قرار می دهند، تا بتوانند برای تخصیص کالا از برخی تخفیف های تعرفه ای برخوردار شوند. این نوع گواهی های مبدا به گواهی های فرم A نیز شناخته می شوند.

یکی دیگر از انواع گواهی های مبدا، گواهی های غیر ترجیحی هستند. هر کالایی که در کشور خاصی تولید می شود، در این گواهی نشان داده خواهد شد. در اصل باید بگوییم مهمترین ویژگی گواهی مبدا غیر ترجیحی تعیین کردن کشور تولید کننده کالای مورد نظر است. از این رو افرادی که در زمینه تولید کالاهای خاص فعالیت دارند، در صورتی که بخواهند اقدام به صادرات آنها نمایند، اطلاعات مهمی را در اختیار بازرگانان در گواهی مبدا قرار می دهند.

از جمله مهمترین اطلاعاتی که در گواهی مبدا صادرات وجود دارد، مشخصات سازنده کالا طبق مندرجات پروانه گمرکی، مشخصات فرستنده کالا طبق بارنامه حمل، وزن خالص، وزن ناخالص و نوع بسته بندی کالا، مشخصات وسیله حمل کالا، مشخصات گیرنده کالا طبق بارنامه حمل، مشخصات کالا طبق پروانه گمرکی و موارد دیگر است.

در ایران نیز گواهی مبدا اتاق بازرگانی به دو نوع دسته بندی می شود که عبارتند از:

• فرم های PTA: 

این فرم برای صادرات کالا به کشور پاکستان توسط اتاق ایران صادر می شود.

• فرم GSP یا A: 

این فرم برای بازرگانانی که اقدام به صادرات کالا به کشورهای دیگر از جمله کشورهای آمریکایی، اروپایی، اقیانوسیه، روسیه، ژاپن، ترکیه، بلاروس، اوکراین و قزاقستان می نمایند، ارائه می شود.

در گواهی های مبدا اتاق بازرگانی لازم است اطلاعاتی از قبیل فرد صادر کننده، مقصد و کشوری که کالا به آنجا صادر می شود، مبدا صادر کننده کالا، نوع کالا، طریقه حمل کالا، وزن کالا، میزان ارزش کالا، تعداد کالا، تاریخ صدور گواهی مبدا و مهر و امضای رئیس یا یکی از اعضای هیات رئیسه اتاق بازرگانی قید شود.

مهمترین وظایف اتاق های بازرگانی در ایران

طبق ماده ۵ قانون اتاق های بازرگانی جمهوری اسلامی، هر یک از این اتاق ها که در استان های مختلف واقع شده اند از اختیارات و وظایفی برخوردار هستند. از جمله مهم‌ترین این اختیارات و وظایف اتاق های بازرگانی باید به موارد زیر اشاره کنیم:

1. برقراری ارتباط با کشورهای دیگر و تشکیل اتاق ها و کمیته های مشترک با آنها بسته به سیاست های کلی نظام جمهوری اسلامی ایران
2. ایجاد همکاری با تمام دستگاه های اجرایی برای اجرای قوانین و مقرراتی که مربوط به اتاق بازرگانی است.
3. ایجاد همکاری میان صاحبان صنایع و معادن و کشاورزی و بازرگانان جهت اجرای قوانین صادرات و واردات در کشور
4. تشکیل نمایشگاه های بازرگانی خارجی و داخلی با اجازه وزارت بازرگانی و شرکت در سمینارها و کنفرانس هایی که به بازرگانی مربوط هستند در چارچوب سیاست های داخلی و خارجی جمهوری اسلامی ایران
5. ارائه نظر مشورتی در خصوص مسائل اقتصادی به قوای سه گانه کشور در مورد بازرگانی، معادن، صنایع و کشاورزی
6. صدور کارت عضویت در اتاق بازرگانی بسته به شرایط و داشتن مدارک مورد نظر موجود در آیین نامه اتاق ایران
7. ترغیب و تشویق تمام سرمایه گذاران داخلی برای تولید کالاهایی که دارای مزیت نسبی صادرات هستند.
8. ایجاد یک اداره مرکزی اطلاعات اقتصادی برای انجام فعالیت ها و وظایف اتاق بازرگانی
9. تلاش برای شناسایی بازار کالاهای صادراتی در خارج از کشور و کمک به موسسه ها برای شرکت در تمام نمایشگاه های بین المللی و بازرگانی در داخل و خارج
10.  تلاش برای بررسی مسائل بازرگانی داخلی و خارجی اعضا و افراد متقاضی، از طریق تشکیل مرکز داوری اتاق ایران که باید توسط دستگاه قضا اساسنامه آن تهیه و توسط مجلس به تصویب برسد.
11.  تشکیل اتحادیه هایی برای صادرات و واردات کالا و سندیکاهای تولیدی جهت فعالیت های بازرگانی، معدنی، کشاورزی و صنعتی
12.  تشکیل اتاقهای بازرگانی مشترک با کشورهای همسایه و دوست، با هماهنگی امور خارجه و وزارت بازرگانی
13.  دایر کردن دوره های مختلف کاربردی در رشته های صنعتی، بازرگانی، خدماتی و معدنی بسته به نیاز کشور
14.  صدور، تهیه و تایید اسنادی که طبق قوانین و مقررات بین المللی بر عهده اتاق بازرگانی در ایران است با هماهنگی وزارت بازرگانی

تمام موارد یاد شده از جمله مهم‌ترین وظایفی است که اتاق بازرگانی در ایران باید به عهده بگیرد. لازم به ذکر است که این اتاق با داشتن سابقه ای بیش از ۱۳۰ سال فعالیت در ایران، یکی از ارکان اصلی و تاثیرگذار در اقتصاد کشور به شمار می رود و به همین دلیل دریافت کارت عضویت آن می تواند مزایای بسیاری برای بازرگانان به همراه داشته باشد.

نحوه عضویت در اتاق بازرگانی و شرایط موجود در تعهد نامه

نحوه عضویت در اتاق بازرگانی یکی از موارد مهمی است که تمام بازرگانان در داخل کشور را به خود درگیر نموده است. در ابتدای این مطلب شرایط عضویت اشخاص حقیقی و حقوقی را در اتاق های بازرگانی بیان نمودیم. از این رو دیگر لزومی به تکرار شرایط و نحوه عضویت در این اتاق های بازرگانی نیست.

اما مسئله ای که باید در ادامه شرایط عضویت در این اتاق برای متقاضیان بیان کنیم، ماده ۲ قانون اتاق های بازرگانی است که به تعهد نامه اشاره نموده است. طبق این ماده تمام افرادی که متقاضی دریافت کارت عضویت اتاق های بازرگانی هستند و یا به دنبال تجدید عضویت خود هستند، موظف اند تعهد نامه امضا کنند.

در این تعهد نامه چند شرط مهم قید شده است که باید توسط متقاضیان پذیرفته شود. از جمله شروط مندرج در تعهدنامه عضویت در اتاق بازرگانی باید به موارد زیر اشاره کنیم:

• اشخاص متقاضی عضویت در اتاق های بازرگانی باید دارای شایستگی اجتماعی، اخلاقی و مالی لازم جهت استفاده از کارت عضویت باشند. تا بتوانند از خدمات اتاق و همکاری با آن بهره مند شوند.
• افراد متقاضی باید برای تقویت جایگاه خود در اتاق بازرگانی مشارکت داشته باشند.
• باید این دسته از افراد در تمام مراحل کاری خود رعایت امانت و اخلاق حسنه را داشته باشند و طبق شئون تجاری در معاملات و عملیات های خود پیش روند. از سوی دیگر این دسته از افراد باید در قراردادها و پیمانها تمام قوانین و مقررات را رعایت کنند.
• افراد متقاضی عضویت در اتاق بازرگانی باید از انجام هر نوع فعل یا ترک فعلی که به امنیت داخلی و خارجی کشور لطمه وارد می کند، دوری کنند.
• این افراد باید برای حل و فصل مسالمت آمیز تمام اختلافاتی که بر اثر عملیات یا معاملات تجاری پیش می آید، تمام تلاش خود را مبذول دارند.
• در نهایت نیز باید به این مسئله اشاره کنیم که اگر افراد متقاضی عضویت در اتاق بازرگانی از مفاد تعهد نامه پیروی نکنند و یا مرتکب تخلف شوند، اتاق می تواند در مورد تعلیق، لغو عضویت و یا محروم نمودن آنها از خدمات اتاق تصمیم گیری کند.

مدت و اعتبار کارت های عضویت اتاق بازرگانی

به هیچ عنوان اشخاص حقیقی و حقوقی نمی توانند بیش از یک سال از کارت عضویت خود در اتاق استفاده کنند. مگر افرادی که پس از اتمام تاریخ اعتبار کارت عضویت، مجددا درخواست تمدید کارت نموده و از شرایط لازم برای عضویت برخوردار باشند. از سوی دیگر اشخاصی که علاوه بر دریافت کارت عضویت حقیقی، به عنوان نماینده حقوقی یک شرکت نیز به عضویت در اتاق بازرگانی در آمده باشند نیز، می توانند اعتبار یکی از کارت ها را تمدید کنند.

این کارت‌های عضویت قابلیت تعلیق و لغو عضویت نیز دارند. در صورتی که اشخاص حقیقی و حقوقی برخی از شرایط لازم را جهت عضویت در اتاق بازرگانی نداشته باشند، کارت عضویت آنها توسط اتاق لغو یا تعلیق خواهد شد. از جمله این شرایط باید به سه مورد کلی زیر اشاره کنیم:

• شخصی که یکی از شرایط عضویت در اتاق از وی سلب شود.
• شخصی که مفاد تعهد نامه را طبق ماده ۲ آیین نامه اتاق های بازرگانی نقض کرده و مرتکب تخلفاتی مغایر با اخلاق و شئونات تجاری شود.
• تصمیم مراجع قضایی مبنی بر تعلیق یا لغو عضویت اتاق بازرگانی اشخاص حقیقی و حقوقی باشد.