همه چیز درباره مراحل واردات کالا
واردات کالا
تجارت به عنوان یکی از راه‌های اصلی برای کسب سود در تمام جوامع مطرح بوده است. صادرات و واردات دو بال اصلی تجارت را تشکیل می‌دهند که انجام هر کدام از آنها در کشورمان مستلزم طی کردن فرایندهای خاص خود است.
تجار، بازرگانان و شرکت های مختلف با استفاده از توان و پتانسیلی که در اختیار دارند برای واردات کالا اقدام می‌کنند و در ادامه آن را در کشور عرضه می‌کنند. این کار شاید در ظاهر کار آسانی به نظر برسد، اما در عرصه عمل پیچیدگی‌های زیادی دارد. بخشی از فرایندهای مراحل واردات کالا در داخل کشور و بخش دیگر آن در خارج از کشور صورت می‌گیرد. یک واردکننده کالا باید با بسیاری از امور از قبیل تجارت و بانکداری بین‌الملل، حمل‌ونقل بین‌المل، ترخیص کالا و امور گمرکی، نحوه تخصیص ارز و بسیاری نکات دیگر آشنایی کامل داشته باشد.
تجارت و امور بازرگانی نیازبه کسب اطلاع از قوانین دارد. برخی از قوانین به صورت قوانین پایه بوده و برخی شامل آیین‌نامه‌ها و بخشنامههای اجرایی است. یک واردکننده هم باید نسبت به قوانین کلی و پایه‌ای آشنایی داشته باشد و هم به تغییرات در مقررات جزئی تسلط داشته باشد.
قانون مقررات صادرات و واردات :
این قانون یکی از اصلی‌ترین قوانین پایه‌ای مربوط به تجارت بوده که در سال ۱۳۷۲ توسط مجلس شورای اسلامی به تصویب رسیده است. مطالعه این قانون برای تمام فعالان حوزه تجارت الزامی بوده که شامل ۲۴ ماده مختلف است. اگرچه رعایت این قانون اهمیت زیادی دارد، اما مانند سایر قوانین تصویبی دیگر بیشتر به بیان کلیات و خط قرمزهای کلی پرداخته است.
- آیین‌نامه اجرایی قانون مقررات صادرات و واردات : در راستای قانون فوق و در سال ۷۳ توسط هیئت وزیران به تصویب رسیده است. آیین‌نامه مذکور در ۴۶ ماده تنظیم شده و دارای نکات اجرایی مختلفی در خصوص صادرات و واردات است.
- قانون و آیین‌نامه امور گمرکی : این قانون نیز در سال ۱۳۹۰ توسط مجلس شورای اسلامی به تصویب رسیده که حاوی نکات ارزشمندی در خصوص ترخیص کالا و فرایندهای گمرکی است.
- کتاب مقررات صادرات و واردت : این کتاب حاوی نکات اجرایی بسیار زیادی در خصوص وادرات و صادرات کالاهای مختلف و تعرفه‌های مرتبط با آنها است. کتاب مذکور هر ساله بروزرسانی شده و توسط سازمان توسعه تجارت منتشر می‌شود.
- بخشنامههای اجرایی : بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌های اجرایی جزء مهم‌ترین قوانین واردات کالا محسوب می‌شوند که شما را با جزئی‌ترین و بروزترین مقررات این حوزه آشنا میکند .
مراحل واردات کالا به زبان ساده
اخذ کارت بازرگانی
کارت بازرگانی اولین گام از مراحل واردات و صادرات کالا به شمار می‌رود. بنابراین تجار تازه‌‌کار نیاز است قبل از هر اقدامی برای گرفتن کارت بازرگانی اقدام کنند. در غیر اینصورت نمی‌توانند اقدام به تجارت کنند. البته داشتن کارت بازرگانی مزایای دیگری غیر از انجام صادرات و واردات نیز دارد. صدور کارت بازرگانی از طریق وزارت صمت و اتاق بازرگانی صورت می‌گیرد.
کارت بازرگانی دارای انواع مختلفی بوده که هر کدام یک سری ویژگی‌ها دارند. از انواع مختلف آن می‌توان کارت تجاری، موردی، صنعتی، خدماتی و برخی موارد دیگر اشاره کرد که هر کدام ویژگی‌های خاص خود را دارند. کارت بازرگانی به دو نوع حقیقی و حقوقی تقسیم‌بندی می‌شود.
انتخاب حوزه فعالیت
بعد از اخذ کارت بازرگانی نوبت آن است که زمینه و حوزه فعالیت خود در واردات کالا را مشخص کنید. زمینه و حوزه فعالیت می‌تواند به چند صورت انتخاب شود. برخی تمایل دارند تا با یک کشور خاص فعالیت داشته باشند. ممکن است برخی از افراد با یک کشور آشنایی خوبی داشته باشند یا بنا به هر دلیل تمایل داشته باشند که صرفا با آن کشور کار کنند.
این دسته از افراد معمولا به علت ارتباطاتی که در آن کشور دارند، اقدام به واردات انواع مختلف کالا از آنجا می‌کنند. این در حالی است که برخی از افراد دیگر، صرفا در خصوص واردات یک محصول خاص از نقاط مختلف جهان فعالیت دارند. اینکه به چه صورت حوزه فعالیت را انتخاب کنیم، به سابقه فعالیت در گذشته و پتانسیل بستگی دارد.
آشنایی با قوانین و مقررات روز
یکی دیگر از فرایندها و مراحل واردات کالا، آشنایی با قوانین، مقررات، بخشنامه‌ها و نکات مختلف در حوزه فعالیت خود است. یک واردکننده باید به صورت روزانه اخبار و اطلاعات مربوط به حوزه فعالیت خود را رصد کند. چرا که ممکن است برای مدتی واردات یک کالای خاص ممنوع شود یا آنکه تعرفه واردات آن کالا کم و زیاد شود. گاهی اوقات امکان دارد تجارت با یک کشور خاص مشمول محدودیت‌ها یا حتی برخی مشوق‌ها قرار بگیرد که باید از آنها اطلاع پیدا کرد.
انتخاب کشور و کالای وارداتی
بهتر است با چندین فروشنده مختلف وارد مذاکره شوید. قیمت کالاها را بررسی و نمونه آنها را به لحاظ کیفیت ببینید. علاوه بر قیمت و کیفیت نیاز به بررسی مشخصات فنی کالا، مشخص کردن تعداد کالا و نوع آن دارید. در نهایت در این مرحله باید بتوانید با یکی از فروشندگان آن کالا به توافق برسید.
درخواست ارسال پیش‌فاکتور یا پرفرما
اکنون باید از فروشنده کالا درخواست ارسال پیش‌فاکتور کنید. پرفرما یا پیش‌فاکتور یکی از فرایندهای مهم مراحل واردات کالا به شمار می‌رود که بعدها از آن جهت ثبت سفارش نیز استفاده می‌شود.
پیش‌فاکتور سندی است که توسط فروشنده برای خریدار ارسال می‌شود و در آن در مورد مشخصات کامل کالا توضیح داده شده است. از جمله اطلاعات مختلفی که در این سند باید ذکر گردد می‌توان به قیمت، کرایه، وزن، تعداد، نوع ارز معامله کالا، کشور مبدا و مقصد، اطلاعات و مشخصات فروشنده و خریدار و برخی اطلاعات دیگر اشاره کرد.
نکته مهم پیش‌فاکتور آن است که شما به عنوان واردکننده باید بعدها براساس استناد به همین سند درخواست ثبت سفارش بدهید. به همین دلیل باید همراه با اطلاعات دقیق و کامل باشد. در غیر اینصورت به مشکل برخواهید خورد.
ثبت سفارش
انجام ثبت سفارش یکی از مهم‌ترین مراحل واردات کالا به شمار می‌رود. در این مرحله واردکننده باید به سامانه ثبت سفارش وزارت صمت مراجعه و درخواست خود را جهت واردات کالای مذکور ارائه دهد. ممکن است برخی از کالاها دارای ممنوعیت واردات باشند که باید در مراحل قبل در این خصوص تحقیق کافی کرده باشید. برای انجام ثبت سفارش باید به سامانه جامع تجارت به آدرس اینترنتی ntsw.ir مراجعه کنید و مراحل ثبت سفارش را انجام دهید.
ثبت سفارش کالاهای مختلف دارای مراحل خاص خود بوده و معمولا با یکدیگر متفات اند. گاهی اوقات جهت واردات یک کالای خاص نیاز است علاوه بر مجوز وزارت صمت از سایر دستگاه‌های مرتبط دیگر نیز مجوزهای لازم را اخذ کنید.
تخصیص ارز و پرداخت بین‌المللی
در این مرحله واردکننده اقدام به تهیه ارز میکند. تهیه ارز معمولا به چندین روش صورت می‌گیرد. معمولا دولت به برخی از کالاهای اساسی ارز ترجیحی یا ارز دولتی اختصاص می‌دهد. این گروه از کالاها بیشتر مواد غذایی و خوراکی هستند.
در چند سال اخیر و به دنبال بحران ارزی، دولت سامانه‌ای را برای تخصیص ارز به نام سامانه نیما طراحی کرد که واردکنندگان از آنجا می‌توانند برای سایر کالاها ارز تهیه کنند. اما پرداخت بین‌الملل نیز معمولا به چندین طرق مختلف صورت می‌گیرد که تجار ایرانی به علت تحریم‌ها با برخی مشکلات در این خصوص روبرو هستند. برات، اعتبار اسنادی و پیش‌پرداخت از روش‌های مرسوم پرداخت بین‌المللی هستند.
حمل و نقل و بیمه کالا
حمل و نقل کالا به روش‌های مختلفی از قبیل حمل‌ونقل جاده‌ای، ریلی، هوایی و دریایی صورت می‌گیرد که باید بسته به مبدا کالا و توافق با فروشنده یکی را انتخاب کنید. فروشنده و خریدار انتخاب رروش حمل‌ونقل کالا را با استفاده از قواعد بین‌المللی اینکوترمز انجام می‌دهند. این قواعد دارای حالت‌های مختلفی بوده که در هر کدام از آنها ریسک خریدار و فروشنده متفاوت است.